‘We blijven inzetten op landelijke gegevensuitwisseling’

De implementatietoolkit XDS, pilots met mdo-portalen in verschillende regio’s, het beschikbaar stellen van de Basisgegevensset Zorg via XDS, het ambassadeursoverleg en de ontwikkeling van het Kennisplatform Digitale uitwisseling in de zorg. Allemaal mooie resultaten van het thema Digitale uitwisseling.

Gerard van Kernebeek, ambassadeur Digitale uitwisseling voor de regio Noordoost-Nederland en werkzaam bij het UMCG, hield zich binnen ons programma voornamelijk bezig met het aanjagen van XDS en de implementatie ervan. “Aanvankelijk dachten we dat XDS de heilige graal zou zijn voor gegevensuitwisseling of gegevensbeschikbaarheid, zoals we het later zijn gaan noemen. Naar regionale oncologienetwerken heeft er ook zeker voor gezorgd dat daar flink gas op is gezet en dat regio’s versneld XDS hebben kunnen implementeren. Driekwart van alle ziekenhuizen heeft inmiddels een XDS-koppeling.”

Eigen oplossingen

Toch is het lastig gebleken om landelijke gegevensuitwisseling via XDS voor elkaar te krijgen. “Omdat XDS niet gemakkelijk is om te implementeren, hebben regio’s en leveranciers eigen oplossingen bedacht. Zo kwam ChipSoft met Zorgplatform waarmee alleen ChipSoft-huizen met elkaar kunnen uitwisselen. Epic-huizen gebruiken daar de module Care-Everywhere voor”, zegt Gerard. “Of denk aan DVD-exit, het initiatief van Twiin om beelden en verslagen te versturen. Hoe goed bedoeld ook, dat heeft de ontwikkeling van XDS danig in de weg gestaan. Het was bedoeld als tussenoplossing, als een eerste stap naar beeldbeschikbaarheid. Maar omdat het zo’n succes is en bovendien gratis beschikbaar wordt gesteld aan ziekenhuizen, omarmen veel organisaties DVD-exit als dé oplossing. Dat is het echt absoluut níet. Ik merk dat mensen nog steeds niet goed helder hebben dat je met XDS veel méér kunt dan alleen beelden en verslagen aan elkaar beschikbaar stellen. Je kunt bijvoorbeeld ook brieven en de BgZ met elkaar delen. Dat hadden we misschien krachtiger over het voetlicht moeten brengen.”

Ambassadeursoverleg
Ellen Maij (Amsterdam UMC) nam als ambassadeur Digitale uitwisseling voor de regio Noord-Holland/Flevoland deel aan het driewekelijkse landelijke ambassadeursoverleg. “We informeerden elkaar over de laatste ontwikkelingen binnen onze regio’s en wisselden kennis en ervaringen uit. Van XDS-verbindingen en mdo-platforms tot het ondersteunen van verwijzingen. Omdat we verschillende ervaringen hebben en soms anders tegen dingen aankijken, konden we veel van elkaar leren. Als we over een bepaald onderwerp meer wilden weten, bijvoorbeeld over wat de toestemmingsvoorziening Mitz betekent voor onze organisaties, dan nodigden we een expert uit om ons bij te praten. Deze boeiende kennissessie kan iedereen trouwens terugkijken via het Kennisplatform Digitale uitwisseling in de zorg.”
Dankzij het ambassadeursoverleg zette Amsterdam UMC het mdo-platform weer op de agenda, aldus Ellen: “We hebben een intern programma, Samen digitaal, om de implementatie van allerlei digitale projecten een boost te geven. Na uitgebreid onderzoek naar digitale ondersteuning met behulp van een mdo-platform hadden we besloten dat een mdo-applicatie voor Amsterdam UMC nog een brug te ver was. Maar tijdens het ambassadeursoverleg hoorde ik over de positieve ervaringen van de regio Midden-Nederland met de pilot met hun mdo-platform. Daarom gaan we nu toch onderzoeken of dit ook voor ons meerwaarde biedt.”

Kennisplatform
Als het aan Ellen ligt, blijft het ambassadeursoverleg bestaan, ook als het programma is afgelopen: “Wat zo krachtig is aan zo’n landelijk overleg, is dat je dingen hoort die je anders niet zo snel zou horen. Je komt op ideeën, je kunt je collega met een probleem verder helpen of elkaar tippen als er nieuws is of een interessante bijeenkomst. Hoe gaat het nu verder met XDS? Welke besluiten gaat VWS nemen met betrekking tot landelijke gegevensuitwisseling? Ik hoop echt dat we een manier vinden om door te gaan met deze overleggen om dit soort onderwerpen met elkaar te blijven bespreken.”

Gerard is het eens met zijn collega-ambassadeur: “We hebben elkaar dankzij deze bijeenkomsten heel goed op de hoogte gehouden van alles wat speelt, en dat heeft zeker zijn nut gehad. Via het Kennisplatform Digitale uitwisseling in de zorg willen we die kennisdeling voortzetten.”

Provinciegrens

Over hoe het nu verder moet, heeft Gerard een duidelijke mening: er moet echt meer vanuit een centrale visie worden gestuurd. “Als je geen landelijke keuzes maakt, bedenkt iedereen zijn eigen oplossing en dan blijft het die lappendeken waar we zo graag vanaf willen. Ik vergelijk het altijd met het wegennet. Stel dat je op de grens van Overijssel naar Gelderland van de trein moet overstappen op de bus en bij de volgende provinciegrens op de tram; dat is moeilijk reizen. We moeten inzetten op gegevensuitwisseling middels een landelijk afgesproken infrastructuur. En dat kán ook! We hebben al goede stappen gezet met dit programma. Omdat het merendeel van de ziekenhuizen een XDS-oplossing heeft die we aan elkaar kunnen koppelen, ligt het voor de hand om XDS onderdeel te laten uitmaken van die landelijke architectuur. En omdat die XDS-oplossing ook kan integreren met de belangrijkste ziekenhuis-epd’s kunnen we in ieder geval voor de ziekenhuizen landelijk opschalen met de uitwisseling van zowel beelden en verslagen als andere dossiergegevens zoals de BgZ, brieven en andere documenten.”