Verbeterd zorgpad sarcoom vraagt innovatieve financiering

Een optimaal zorgpad voor patiënten met sarcoom inclusief passende financiering, dat is de inzet van onze proeftuin Waardegedreven financiering in de regio rond het Erasmus MC Kanker Instituut. Voor we bij de financiering aankomen, moeten we het daarom eerst hebben over de zorg voor patiënten met sarcoom. Dirk Grünhagen, oncologisch chirurg in Erasmus MC Kanker Instituut legt uit: “Sarcoom is een zeldzame aandoening. Een regulier ziekenhuis kan de patiënten met sarcoom die het per jaar binnenkrijgt op de vingers van een hand tellen, daar is simpelweg niet de nodige ervaring beschikbaar. Voor een goed behandelplan heb je een ervaren patholoog nodig die het biopt beoordeelt, een ervaren radioloog die de scans waardeert en in bepaalde gevallen een ervaren chirurg die de tumor verwijdert. Wij doen hier in het Erasmus ruim honderd operaties per jaar en we bespreken nog veel meer patiënten.”

Langskomen
Is verplicht insturen van alle patiënten met verdenking op sarcoom naar een expertisecentrum de oplossing? Nee, stelt Grünhagen. Een substantieel deel van hen hoeft echt niet op te komen draven in het gespecialiseerde ziekenhuis. “Soms is de behandeling een kwestie van een bultje weghalen, iets wat het ziekenhuis om de hoek prima kan. Of het gaat om een oudere patiënt die ook andere aandoeningen heeft en die de afweging maakt om zich niet te laten behandelen. Deze patiënten hoeven we niet per se te zien in het expertisecentrum. Maar je wilt ze wél in beeld hebben en zeker weten dat het plan goed is.” Fysiek zien is dus niet altijd noodzakelijk, ‘langskomen’ in het regionaal mdo wel, zodat daar voor elke patiënt een passend behandelvoorstel kan worden opgesteld, inclusief een advies over de locatie waar die patiënt het beste behandeld kan worden. 

Nodeloos consult
Probleempje: als de patiënt niet fysiek naar het expertisecentrum komt, verdient dat ziekenhuis voor deze patiënt geen dubbeltje aan het inzetten van zijn expertise in het regionaal mdo. Aha, nu zijn we bij de financiering aangekomen! Het huidige declaratiestelsel kent geen aparte vergoeding voor de inspanningen van de deelnemers aan een regionaal mdo. Alleen het ziekenhuis waar de patiënt daadwerkelijk over de drempel stapt, mag zijn inspanningen declareren. Dat kan er toe leiden dat patiënten zonder dat dat strikt nodig is worden opgeroepen voor een consult in het expertisecentrum – om maar een dbc te kunnen openen zodat in ieder geval revisie van de beelden en de biopt vergoed worden.
Dat is niet in het belang van de patiënt en moet dus anders, vindt de projectgroep waar ook Dirk Grünhagen deel van uitmaakt. Zijn betrokkenheid bij de proeftuin is geen toeval, want hij is bestuurslid van de Dutch Sarcoma Group, de multidisciplinaire vereniging die zich landelijk toelegt op het verbeteren van de zorg voor patiënten met sarcoom. Vanuit het streven om tot een beter georganiseerd zorgtraject te komen, kwam vanzelfsprekend ook het financieringsaspect in beeld. De mogelijkheid van een Citrien-proeftuin Waardegedreven financiering kwam als geroepen om dit uit te werken.

Hoe dan wel?
Voor veel oncologische aandoeningen geldt een minimaal aantal uitgevoerde behandelingen (vaak operaties) als kwaliteitscriterium – die aantallen zijn vastgelegd in de Soncos-normen. De Dutch Sarcoma Group slaat, uitgaande van haar ideeën over het optimale zorgtraject, een andere weg in. “Wij bepleiten om niet te kijken naar het aantal behandelingen, maar naar het aantal patiënten dat wordt besproken in het mdo. Dus dan wordt het criterium: bespreek je een minimaal aantal patiënten per jaar, dán mag je deze zorg verlenen. Dat is een unieke benadering, maar wij denken dat dit past bij deze zeldzame aandoening die je altijd multidisciplinair behandelt in een regionaal netwerk. Het mdo staat centraal in het zorgpad. De financiering daarvan hopen we in de nabije toekomst met de zorgverzekeraars goed af te kunnen spreken.”
“De pilot is bedoeld om meer zicht te krijgen op het hiaat in de financiering, hier alternatieven voor uit te denken en daar uiteindelijk concreet afspraken over te kunnen maken met zorgverzekeraars”, vertelt senior adviseur sales Juul Heijmans van Erasmus MC, sinds kort projectleider van dit project. “Het Erasmus MC doet al veel aan innovatieve contractering, bijvoorbeeld bij CVA-zorg en het prostaatkankernetwerk. Het gedeelde uitgangspunt is dat het zorgproces centraal staat, vanuit het perspectief van de patiënt en van de professionals, daar begint het mee. De financiering is stap twee. We willen de zorgverzekeraars dan ook vroegtijdig betrekken bij deze proeftuin, zodat zij ook over de kwaliteitsslag van het zorgproces mee kunnen denken.”

Heijmans gaat samen met projectmedewerker en promovendus Thomas Reindersma verschillende werkbare scenario’s ontwikkelen voor de financiering van de zorg voor patiënten met sarcoom. Ideeën genoeg: “Er is binnen de huidige kaders al veel mogelijk op het gebied van netwerkfinanciering. We werken hier en daar al met bundled payment en shared savings en ook binnen de bestaande DOT-structuur is een en ander mogelijk. Dat leidt tot complexe contracten, maar de voorbeelden zijn er.” Zij ziet dit project rond één tumorsoort als een mooie stap richting meer algemene modellen die ook toepasbaar zijn voor andere tumorgroepen. “We hebben verschillende werkbare modellen voor de financiering van netwerken. Nu zijn we bezig met sarcoom en andere netwerken rondom andere tumorsoorten staan op de rol. We willen uiteindelijk graag weten welke oplossingen wanneer werken en of we daar een paar algemene modellen uit kunnen afleiden.”

Rond Erasmus MC fungeren twee verschillende oncologienetwerken, EMBRAZE en Concord. Al met al zijn in deze proeftuin zeventien ziekenhuizen en twee radiotherapeutische instituten betrokken.

Meer weten?

Neem contact op met projectmedewerker Thomas Reindersma via reindersma@eshpm.eur.nl

Lees ook het nieuwsbericht over de ontwikkelingen in deze proeftuin (februari 2023).